Interview: 'Wat zullen ze van me denken?'

Je wordt ervoor gestraft als je je klachten niet serieus neemt

In De Volkskrant. 27 november 2012, Interview door Jeroen Trommelen

Psychiater Carla Rus was 43 jaar kerngezond, tot ze last kreeg van haar nek. Een whiplash, dacht ze. In werkelijkheid was de oorzaak een tumor in het ruggemerg van haar nek. Toen die was verwijderd, hield ze echter klachten. Oorzaak: een incomplete dwarslaesie en posttraumatische dystrofie; een abnormaal sterke reactie van het lichaam op een letsel of operatie.
'Het schuldgevoel herken ik', zegt ze. 'Vooral in de eerste fase van de ziekte toen ik nog niet wist wat ik had. Het gevoel van: wat zullen ze wel van me denken nu ik me steeds weer ziek meld. Artsen zijn vaak competitief en kunnen moeilijk omgaan met hun eigen zwakten. Waar ik werkte, op het RIAGG, viel het nog wel mee. Daar is de cultuur wat zachter.'
'Maar vooral in ziekenhuizen worden hogere eisen aan elkaar gesteld. Je moet je van je beste en sterkste kant laten zien. Een beetje macho zijn, als man. Of een sterke vrouw die alles aankan. Als dat niet lukt, begint het schuldgevoel. Ook omdat je als zieke anderen die het ook druk hebben, belast met jouw werk.'
Door haar ziekte is ze 'het lijntje overgestoken naar de patiënt' en daar heeft ze veel van geleerd. 'Ik ben er een betere psychiater door geworden omdat ik me daarna beter kon verplaatsen in de kwetsbaarheid van de patiënt. Daarvóór zat ik meer op de lijn van aanpakken; zet hem op. Een positivo-psychiater. Nu denk ik: wat heb ik die mensen aangedaan. Ik heb me onvoldoende ingeleefd in hun situatie. Nu heb ik een dubbele entiteit. Soms sta ik dichterbij de patiënt dan bij de collega's.'
Toen de ziekte haar lichaam begon aan te tasten, had ze dat aanvankelijk niet door. 'Het ligt aan mij, dacht ik. Ik kan het niet meer zo goed aan. Dat beeld werd bevestigd door de buitenwereld. Je hebt een drukke baan en kleine kinderen. Je vraag te veel van jezelf.'
Achteraf is die denkwijze een grote fout geweest waarvoor ik nog steeds de tol betaal. Als ik mijn klachten eerder serieus had genomen, was ik misschien eerder geopereerd. Ik ging ook minder werken om mezelf in acht te nemen, waardoor mijn uitkering voor arbeidsongeschiktheid nu maar wordt uitgekeerd over een werkweek van 20 uur. Ik had me sneller moeten realiseren dat ik gewoon ziek was.'